nedir? bugün gidip bir rapçimize amacın nedir diye sorsak ne cavap verebilir? ya da bu şarkında ne anlatmak istedin, neden yazdın desek? eskiden bir amaç vardı. nefret isminin amacı sadece olumlu güzel şeyler olmadığıydı. Savaşa nefret, sorunlara nefret gibi. haykinin ismi de iyi, bir sebebi var. sadece kulağa hoş gelmesi değil amaç.
amacın milleti eğlendirmek de olabilir (arada bir coşmak farz). bunu yaparken çok sosyal mesaj veremezsin ki. sanatını, tekniğini, flowunu konuşturabilirsin herhalde. ama amacın belli. dinleyen eğlensin, havası yerine gelsin.
amacın protest olmak da olabilir. ki makul olan bence bu. protestken de ne dediğini bilmen gerekir. bir idolojiyi anlatacaksan onu yalayıp yutup, aksisini düşünerek yazman gerekir. saian'ın bazı çelişkileri örnektir.
amacın en basitinden bir gününü anlatmak bile olabilir. ne kadar dinlenir yapacağın işe kalmış. tutar belki ehehe
yani sonuç olarak bir meselen, amacın olması gerekiyor bence. ne savunduğun ne yapmak istediğin belli olmazsa yaptığın işin bir anlamı olur mu? istisnalar illa ki olur ama bunu hep yapmamak bence olay. türkçe rap gelişmiyor. ne yaptığını bilmeyen, dinleyenin yorumunu umursamayan, en iyi olan(!) sen mi geliştirecen rapi.
birisi yazmıştı allame ile savaş hakkında bir şarkı yapacakken allame ben böle bir şarkı yapamam ceza bile yapmadı demiş galiba. doğruluğu konusunda emin değilim yanlış da olabilir ama rapçilerimizin bakış açısı buysa, bazı şeyleri söylemekten korkuyorsa durum vahim. sirhot demedi mi rapçi korkmaz. yapacaksan ve korkuyorsan şehinşah gibi yap. cümleleri gizle veya iki üç anlamlı cümleler kur. savunman da hazır olur ehehe.
(gene ne saçmalıyor bu aq veledi,
sen mi kurtaracan len hip hopu,
ergen,
mal mısın aq bi bok bilmiyon konuşuyon)
türkiyede dönem dönem yapılan raplerin genel amacı kronolojik şekilde yazalım..
99-01; biz rapçiyiz. rap türkiye'de de var bak aha türkçe rap..
01-02; en iyisi rap, pop bok yesin.
03-08 ; profesyoneliz, en güzel işleri biz yaparız. aramızda çürük elmalar var, dosta kazık atan var onlara diss bile yaparız.
08-11; kabuğumuza çekilelim abi bu dissler filan bizi çok geriye götürdü herkes kendi işini yapsın. arada yine battle filan yaparız ehe.
12-16; bana dokunmayan yılan bin yaşasın aaağğbiii. teknik yaptım aabiii. ne yaşadığımdan haberiniz yok ben eski ben değilim abiii. çok değiştim amına koyim. artık mainstream'a oynıcaz biz. ok kib by.
aslına bakarsanız sanatın gayesi doğduğu zaman olur. ondan sonra gaye unutulur ve kendi yoluna gider çoğu zaman. açalım bunu biraz.
rap müzik. ben müziksel bir sanat olarak görmesem de sözsel bir sanat olarak görürüm. rock mesela müziksel anlamda sanattır. rapte ön planda olan sözlerdir.
rap müziğin en başında bir kaç gencin ezilmesinin onlarda yarattığı isyan duygusu onları bu müziği yapmaya itmişti. bu olay üzerinden 50 sene geçti şimdi hatırlayan var mı? ya da bu gayeye göre müziğini yapan? ancak bazı tartışmalarda kullandığımız ufak bir bilgi bu sadece.
sanat doğduğu zaman gayesi olur, ondan sonra gelenler o sanatın üstüne sanatın başlangıç gayesinden uzak olsa dahi bir şeyler katar ve sanatın asıl gayesi unutulur yavaşça. rockta da rapte de bu kısır döngü yaşanmış ve ikisi de şu an ki durumda başlangıç gayelerinden çok uzakta yerlere gitmişlerdir. burada rap yapan arkadaşlarımızın çoğu siyahların ezilmesine gıcık olduğu için değil, kendi kafalarındaki müziği yapmak için rap müziği kullanıyorlar. çünkü rap başlangıç gayesinden oldukça uzaklaştı ve artık oyun hamuru gibi istediğin şekli verebileceğin bir müzik türü haline geldi.
türkçe rapin gayesine gelirsek.
türkçe sözlü rap'in başlangıcı da gurbetçi abilerimizin yaşadığı hor görülme yüzünden başlamıştır denebilir. yaşadıkları ırkçılığın onlarda yarattığı isyan duygusunu bu müzikle dışa vurdular. bu isyan da bizim ülkemize kadar ulaştı türkçe sözlü rap ile beraber. yeni rapçiler ortaya çıktı ama onlar da almancı hemşerilerimizin yaşadığı ırkçılığa kıl oldukları için değil, kendi kafalarındaki müziği yapmak için bu işi yaptılar. nitekim güzel işlerde ortaya çıktı.
ama bana göre bu doğuş amacından sonra gelen türkçe rapçilerin asıl gayesi tamamiyle ve tamamiyle çok dinleyiciye ulaşacak müziği yapmaktır.
türkçe rap en başında iyi bir gerekçeye sahip olsa da, ondan sonra gelen rapçiler sadece dinlenmek için müzik yaptılar. ulvi bir amaçları yoktu. yeri geldi birilerine diss attılar, yeri geldi kopmalık müzikler yaptılar, yeri geldi popçularla feat attılar. türkçe rap habire oradan oraya savruldu durdu. moda neyse rapçiler onu yaptı. diss mi moda? diss yap hacı. discoluk şarkılar mı revaçta? öyle şarkılar yap baba. dinleyiciler sahibeler gibi rapçileri kırbaçladı, zil takıp oynattı. dün sert gangsta müzikler yapan adamlar, sonraki gün disko müzikleri yaptılar. onlar dinleyiciler nasıl görmek istiyorsa o şekle bürünen şekilsiz adamlardı sadece.
vee işte buradayız. türkçe rapin geldiği noktadan kimse memnun değil. herkes eski müzikleri dinliyor, onları daha iyi buluyor. çünkü o müzikleri yapan adamların amacı sadece müzik yapmaktı. çok dinleyiciye ulaşmak değildi. hepimiz el birliğiyle güzel olabilecek bir şeyi yok ettik aslına bakarsanız. ya da sayımız az olduğu için ana kitle kadar yönlendirici olamadık. bilemiyorum.
türkçe rap artık içi boş fıs bir müzik haline gelmiştir. bundan sonra da asla özlediğimiz günlerine geri dönmeyecektir.
Yukarıdaki arkadaşlarımız gayet güzel açıklamışlar. Ben de meseleye -biraz dağınık bir biçimde de olsa- kendi yorumumu getireceğim:
Türkçe rap'in bütüncül olarak bir gayesinin olduğunu -en azından belli bir dönemden sonrası için- pek söyleyemeyiz. Aslında toptan Türkçe rap'in değil de tek tek rapçilerin bir gayesi olabilir. Bazıları eğlence müziği icra eder, bazıları kendi iç dünyasını anlatır, bazıları öğüt verir, bazıları sistem eleştirisi ve sosyal tespitler yapar vs. (Tek bir türde şarkı üretmek mecburiyetinde de değiller tabii.) Dolayısıyla “Rapin gayesi ne olmalıdır?” sorusuna verilecek yanıt da rapçiden rapçiye değişecektir.
Meseleye rapçilerin rape yönelmesinden gaye nedir olarak da bakabiliriz. Bir rapçi, dinlemeyi sevdiği tarzda müziği icra etmek istemiş olabilir. Rapte kullanılan uzun cümle yapılarıyla kendini daha rahat ifade edeceğini düşünebilir. Rap müziğin daha çok dinlendiğini düşünerek bu müziğe yönelebilir vs. İlle herkesin bir felsefesi olması gerekmiyor rap'e yönelmek için.
Rape genelgeçer bir felsefe belirlemek konusuna gelince; örneğin karateyi düşünelim. Yanında her zaman bir felsefeyi, bir dünya görüşünü getirir: “Öfkene hâkim ol. Karateyi saldırı için değil, savunma için kullan”. Ama bu tür sporları öğrenen herkesin böyle davranacağının garantisi yoktur; isteyen kişi saldırı için de kullanabilir. Rap de böyle işte; onun bir gayesi olduğunu savunabilirsiniz, bu gayeyi belirleyip bunun üzerinden “iyi rapçi - kötü rapçi” ayrımı yapabilirsiniz; ama bu tür bir bakış açısı herkesi ikna etmeyecektir. Dinleyicilerin önemli bir kısmı iyi rapçi - kötü rapçi ayrımını daha çok teknik açıdan yapıyorlar; hatta çoğu zaman o yönden de yapamıyorlar, kimi seviyorlarsa ona iyi, kimi sevmiyorlarsa ona kötü diyorlar.
Türkçe rap'e -kişilerin tercihlerini bir kenara bırakarak- tek bir gaye belirlersek ve bu gaye üzerinden bir “ideal rap” tanımı geliştirirsek bazı rap türleri dışarıda kalır. Örneğin eleştiriyi esas amaç olarak alırsak battle ve protest'i önceleriz; ama melankolik rap ve party-rap güme gider. Ayrıca battle rap'te de her zaman sağlam eleştiriler yapılmıyor; birçok örneğe bakarsak sadece bir tür çekişme ve kavga müziği olduklarını görürüz. Eleştiri olsun veya olmasın, amaç dinleyiciyi düşündürmek dersek melankolik rap örnekleri de ideal rap örneği olur; ama party-rap yine dışarıda kalır. Eğlence de olabilir; ama sakıncalı muhabbetler yer almamalı dersek party-rap de rap'ten sayılır, bu sefer de birtakım trap örnekleri dışarıda kalır. (Kalsın zaten :-) ) Aynı şekilde, gangsta rap de bu sebeple dışarıda kalabilir. Bu şekilde alanları geniş bir ideal rap tanımı da yapsak ortada “rap” diye dolanan bazı örnekler dışarıda kalacak ve -teknik açıdan ne kadar sağlam olurlarsa olsunlar- bunları rapten saymamak gerekecektir. Ama bu noktalarda görüş birliği sağlamak, herkese “Rapin gayesi budur, diğerleri rap değildir.” görüşünü benimsetmek de pek kolay değil, hatta imkânsız.
Rapin türlerini savaştıran DRS videosu duruma güzel bir örnek teşkil ediyor:
bol'da yer alan içeriğin doğru veya güncel olduğu hiçbir şekilde iddia veya garanti edilmemektedir. burada okuduklarınız sizi dehşete düşürürse türkçe rap ansiklopedisine de göz atmayı deneyebilirsiniz. hukuka aykırı olabileceğini düşündüğünüz içerikler titizlikle incelenip gereği düşünülmektedir. sözlüğü reklamsız görüntülemek isterseniz üye girişi yapabilirsiniz. soğuk içiniz.
