“Beklentimin üzerinde çıktı.” diyen copzillan ve “Norm'un üç yıllık süreçte yaptığı en iyi parça.” diyen ruhumun temeli dilemma arkadaşlarımıza katılıyorum. Beat'in karakteri ve nağmeli nakarat parçanın atmosferine pek uymamış diyebilirim. Kafiye tekniği alıştığımız Norm Ender tekniği; açıkçası “nası' nası' bi' şi', herkes bilirkişi” seviyesinde olmadığı müddetçe bu tekniğin şarkıları çok aşağı çektiğini düşünmüyorum. Flow açısından da bence iyi olmuş.
İçeriğe gelirsek; Norm bu şarkıda Picasso ve Lefter benzetmeleriyle yine kendini övse de elle tutulur mesajlar vermiş diyebilirim. Crowley arkadaşımız bu mesajları eleştirmiş ama ben bazı noktalarda farklı düşünüyorum:
“Politik bir şeyler karalamış.” - Açıkçası bunların “karalama” olduğunu düşünmüyorum. Protest rap'te aradığımız Saian veya Mehmet Toksoy'daki derinlik olduğu zaman “karalama” denebilir ama bazı rapçilerin Norm Ender'in argümanlarından daha derinlikli olmayan argümanlarını sırf kafiye ve flow'da Norm'dan çok daha ilerideler diye bayıla bayıla dinlediğimiz olabiliyor. Ezhel'in “Halkım aç, acından yer soğan” diye başlayan acapella'sını burada öve öve bitiremeyenler olmuştu mesela.
“Akp yerine de senden olan başka bir otokrat manyak istiyorsun.” - Norm'un siyasi görüşünü bilmiyorum ama “Kavganız hep sağ sol oldu.” cümlesine bakarsak şimdinin muhalif kanadını da eleştirdiğini görebiliriz.
“'Özgür sanat' falan diyor.” - Norm Ender sanatın özgürlüğünden bahsederken daha ziyade protest rap'i savunmuş. Ayrıca kendi sevmediği rap'leri piyasadan silmek istemesi başka şey, rapçilerin tutuklanmasını istemesi başka şey. Rap'in kendisi zaten yüzde yüz özgürlükçü değildir ki; her rapçi kendi anlayışına uymayan rapçileri hedef tahtasına oturtur, diss atar; dinleyiciler de kendilerince iyi olan tarafın kazanmasına, hatta karşı tarafın müziği bırakmasına sevinirler vs. Özgürlükçülük “Herkes her istediğini yapsın.” demek değildir ki.
“Kafanda özgür, cici sanat diye bir tanım var.” - Aslında Norm Ender'in eskilerde yaptığı rap'i düşünürsek hiç de cici bir sanat anlayışının olmadığını düşünebiliriz. Bence o şarkılar (isim belirtmeye gerek duymuyorum) bırakın “cici sanat”ı, “sanat” bile değildi. Bu noktada Norm'un kendisiyle çeliştiğini düşünebiliriz; ama “Kafanda yarattığın cici bir sanat var.” cümlesi tartışmaya açık bir yorum olmuş bence.
“Sanırım Ezhel'i kastederek 'Siz de Kürt ırkçısısınız.' diyor.” - Klibin o sahnesinde ilgili sözü bariz şekilde HDP eş başkanını temsil ettiği anlaşılan bir kadına karşı söylüyor Norm; direkt olarak Ezhel'le bağlantılı değil yani.
“Norm'un sığ analiz yeteneği” - Doğruyu her zaman derinlerde aramaya gerek yok. Gereğinden fazla derine dalarsanız nefesiniz su yüzüne tekrar çıkmaya yetmez. (Ayrıca bkz. entry'nin son paragrafı.)
“'Biz Kürt'üz, dilimizi kabul edin.' denince ırkçı mı olunuyor?” - İlgili kesimin görüşleri bu cümlede özetlenemez sanırım.
“'Ülkeye bağlı olan herkes Türk'tür' diye başka bir s***o argüman sunar.” - Bu argüman bizzat devletin kurucusunun söylemlerine, ondan önce de Ziya Gökalp'e dayanıyor aslında. Sorunu argümanın kendisinde değil de birilerinin buna yaslanış şeklinde buluyor olabilirsin ama argümanı söylendiği şartlarla bağlantılı olarak düşünmek gerekir.
“Norm'a ve fikirdaşlarına bu yazdıklarım bile emek israfı” - Yazdıklarını sadece Norm'un fikirdaşları okumuyor ki, belki daha ziyade Norm'u tasvip etmeyenler okuyor. Ayrıca yazılanların emek israfı olmaması için karşı tarafı ikna etmeye de gerek yok, seninle aynı görüşteki insanların duygu ve düşüncelerine tercüman olabiliyorsan, hatta sadece kendi içinde kendine yüz kez söylediğin şeyi yüz birinci kez hatırlıyorsan onun bile bir faydası var. :-)
Şuna da değinmeden geçmeyeyim: Başkaları şarkı yapınca “Şarkılarda hayatın anlamını aramaya gerek yok.” diyoruz da Norm'un şarkılarını niye şarkıdan öte şeylermiş gibi dert ediniyoruz? Aslında bu davranışımızın altında yatan düşünce “Bu adam bu tarz sözlerle kendini en iyi rapçi zannediyor ve hak etmediği dinlenme oranlarına erişiyor.” düşüncesi. Ama benzer eleştiriler trapçiler için söylenince herkes prodüksiyonun kalitesine, falana filana sarılıp işin içinden çıkabiliyor. Norm'un sorunu hiçbir şeyi tam yapamaması ise oradan vuralım, ama az biraz da olsa kendini geliştirdiği zaman da hakkını vermek gerekir. Örneğin bu şarkının bu kadar eleştirildiği yerde “Çıktık Yine Yollara” da ahım şahım bir şarkı olmaz bence; o zaman birini el üstünde tutup diğerini yerin dibine sokmak niye?
İçeriğe gelirsek; Norm bu şarkıda Picasso ve Lefter benzetmeleriyle yine kendini övse de elle tutulur mesajlar vermiş diyebilirim. Crowley arkadaşımız bu mesajları eleştirmiş ama ben bazı noktalarda farklı düşünüyorum:
“Politik bir şeyler karalamış.” - Açıkçası bunların “karalama” olduğunu düşünmüyorum. Protest rap'te aradığımız Saian veya Mehmet Toksoy'daki derinlik olduğu zaman “karalama” denebilir ama bazı rapçilerin Norm Ender'in argümanlarından daha derinlikli olmayan argümanlarını sırf kafiye ve flow'da Norm'dan çok daha ilerideler diye bayıla bayıla dinlediğimiz olabiliyor. Ezhel'in “Halkım aç, acından yer soğan” diye başlayan acapella'sını burada öve öve bitiremeyenler olmuştu mesela.
“Akp yerine de senden olan başka bir otokrat manyak istiyorsun.” - Norm'un siyasi görüşünü bilmiyorum ama “Kavganız hep sağ sol oldu.” cümlesine bakarsak şimdinin muhalif kanadını da eleştirdiğini görebiliriz.
“'Özgür sanat' falan diyor.” - Norm Ender sanatın özgürlüğünden bahsederken daha ziyade protest rap'i savunmuş. Ayrıca kendi sevmediği rap'leri piyasadan silmek istemesi başka şey, rapçilerin tutuklanmasını istemesi başka şey. Rap'in kendisi zaten yüzde yüz özgürlükçü değildir ki; her rapçi kendi anlayışına uymayan rapçileri hedef tahtasına oturtur, diss atar; dinleyiciler de kendilerince iyi olan tarafın kazanmasına, hatta karşı tarafın müziği bırakmasına sevinirler vs. Özgürlükçülük “Herkes her istediğini yapsın.” demek değildir ki.
“Kafanda özgür, cici sanat diye bir tanım var.” - Aslında Norm Ender'in eskilerde yaptığı rap'i düşünürsek hiç de cici bir sanat anlayışının olmadığını düşünebiliriz. Bence o şarkılar (isim belirtmeye gerek duymuyorum) bırakın “cici sanat”ı, “sanat” bile değildi. Bu noktada Norm'un kendisiyle çeliştiğini düşünebiliriz; ama “Kafanda yarattığın cici bir sanat var.” cümlesi tartışmaya açık bir yorum olmuş bence.
“Sanırım Ezhel'i kastederek 'Siz de Kürt ırkçısısınız.' diyor.” - Klibin o sahnesinde ilgili sözü bariz şekilde HDP eş başkanını temsil ettiği anlaşılan bir kadına karşı söylüyor Norm; direkt olarak Ezhel'le bağlantılı değil yani.
“Norm'un sığ analiz yeteneği” - Doğruyu her zaman derinlerde aramaya gerek yok. Gereğinden fazla derine dalarsanız nefesiniz su yüzüne tekrar çıkmaya yetmez. (Ayrıca bkz. entry'nin son paragrafı.)
“'Biz Kürt'üz, dilimizi kabul edin.' denince ırkçı mı olunuyor?” - İlgili kesimin görüşleri bu cümlede özetlenemez sanırım.
“'Ülkeye bağlı olan herkes Türk'tür' diye başka bir s***o argüman sunar.” - Bu argüman bizzat devletin kurucusunun söylemlerine, ondan önce de Ziya Gökalp'e dayanıyor aslında. Sorunu argümanın kendisinde değil de birilerinin buna yaslanış şeklinde buluyor olabilirsin ama argümanı söylendiği şartlarla bağlantılı olarak düşünmek gerekir.
“Norm'a ve fikirdaşlarına bu yazdıklarım bile emek israfı” - Yazdıklarını sadece Norm'un fikirdaşları okumuyor ki, belki daha ziyade Norm'u tasvip etmeyenler okuyor. Ayrıca yazılanların emek israfı olmaması için karşı tarafı ikna etmeye de gerek yok, seninle aynı görüşteki insanların duygu ve düşüncelerine tercüman olabiliyorsan, hatta sadece kendi içinde kendine yüz kez söylediğin şeyi yüz birinci kez hatırlıyorsan onun bile bir faydası var. :-)
Şuna da değinmeden geçmeyeyim: Başkaları şarkı yapınca “Şarkılarda hayatın anlamını aramaya gerek yok.” diyoruz da Norm'un şarkılarını niye şarkıdan öte şeylermiş gibi dert ediniyoruz? Aslında bu davranışımızın altında yatan düşünce “Bu adam bu tarz sözlerle kendini en iyi rapçi zannediyor ve hak etmediği dinlenme oranlarına erişiyor.” düşüncesi. Ama benzer eleştiriler trapçiler için söylenince herkes prodüksiyonun kalitesine, falana filana sarılıp işin içinden çıkabiliyor. Norm'un sorunu hiçbir şeyi tam yapamaması ise oradan vuralım, ama az biraz da olsa kendini geliştirdiği zaman da hakkını vermek gerekir. Örneğin bu şarkının bu kadar eleştirildiği yerde “Çıktık Yine Yollara” da ahım şahım bir şarkı olmaz bence; o zaman birini el üstünde tutup diğerini yerin dibine sokmak niye?
