Şurada yanlışın var: Evet benim konuştuğum dil Türkçe ama Türkçenin alt kolu olan Türkçe değil, Türkiye Türkçesi. Azerbaycan Türklerinin konuştuğu dil de türkçe. İki halk da Türkçe konuşuyor ama takdir edersin ki bu Türkçeler aynı değil. Bir yerde ayırmak gerekiyor. Bir dilin kolları vardır. Bu kollar lehçe, şive ve ağızdır.
Lehçe, bir dilin tarihin karanlık dönemlerinde kendisinden ayrılmış koludur. Bir dil ile bir dilin lehçesi arasında çok fark vardır. İki farklı lehçeyi konuşan iki insanı karşı karşıya oturt anlaşamazlar. Türkçe'nin iki lehçesi vardır Çuvaş Türkçesi ve Yakut Türkçesi.
Şive tarihin belli dönemlerinde ayrılmış koludur. İki farklı şiveyi konuşan insanların oturup anlaşması mümkündür. Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi de Türkçenin şivelerinden ikisidir.
Ağız, yöresel farklılıklardır. Karadeniz ağzı buna örnektir.
Bu anlattıklarımın hepsi Türkçe ana başlığı altındadır. Lehçeleri ayrı bir dal olarak düşünebiliriz belki. Oğuz Türkçesi Kıpçak Türkçesi gibi daha büyük başlıklar altında da toplayabiliriz. Sonuç olarak Bir Türkiyeli de bir azerbaycanlı da bir kazak da türkçe konuşuyor yani. Farklı bir dil değil. Ama aynı Türkçeyi konuşmuyoruz.
Azerice Kazakça vesaire dediğimiz zaman sanki azeri diye farklı bir ırk, etnik köken var onların dilinden bahsediyoruz anlamı çıkıyor. Artık azerbaycan Türkleri'nin geneli de kendilerine azeri denmesini istemiyorlar. Çünkü bu tür kelimeler Türkler arasındaki bağı açmak için türetilmiş kelimeler. Rusya'nın tarih genelinde federasyon ve türevi sistemlerle devlet yönetmesinin sonucu olan kelimeler. Ülkendeki Türklerin türklük bilincini zayıflatmalısın ki onları ülkene bağlı tutabilesin. Örnek olarak Rusya'nın Azerbaycan'ın Türkiye'den öğretmen almasını, Türkiyelilerle iletişimini engellemek için 1926'da latin alfebesine geçmesi için Azerbaycanlıları teşvik etmesi verilebilir. Otuzlu yıllarda da zorla kiril alfabesi kullandırıyorlar zaten. Ben Atatürk'ün 1928'de latin alfabesine geçmesini tesadüf bulmuyorum. Azerbaycanlılarla iletişimde kalmak istemesinin bunun nedenlerinden biri olduğunu düşünüyorum.
Sonuç olarak: azeri diye bir ırk var mı? Yok. Azerice diye bir dil de olamaz o zaman. Azerbaycan bir millet, ırk ismi mi? Hayır. Bir devlet veya bir bölge ismi. azerbaycanca diye bir dil de olamaz o zaman. Azerbaycan devleti'nin anayasasına resmi dil olarak azerbaycanca yazması da bunu değiştirmez. Azerbaycanlıların konuştuğu dil Türkçedir. Ha ne Türkçesidir? Azerbaycan Türkçesi, Kafkas Türkçesi, Oğuz Türkçesi... diye gider bu. Bir yerde sınırlandırman lazım. Fonetik olarak hoş gelmeyebilir. Söylemesi okuması garip duruyor olabilir ama bu böyle yani. Daha hoş bir şey türetebilirsin, bu kabul de görebilir ama türettiğin şey azerice gibi olmamalı. İçinde mutlaka Türkçe ifadesi yer almalı. Bu kaçınılmaz çünkü konuştukları dil Türkçenin bir parçası.
Tatlım dediğim için özür dilerim. Kabaca olmuş evet.
Lehçe, bir dilin tarihin karanlık dönemlerinde kendisinden ayrılmış koludur. Bir dil ile bir dilin lehçesi arasında çok fark vardır. İki farklı lehçeyi konuşan iki insanı karşı karşıya oturt anlaşamazlar. Türkçe'nin iki lehçesi vardır Çuvaş Türkçesi ve Yakut Türkçesi.
Şive tarihin belli dönemlerinde ayrılmış koludur. İki farklı şiveyi konuşan insanların oturup anlaşması mümkündür. Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi de Türkçenin şivelerinden ikisidir.
Ağız, yöresel farklılıklardır. Karadeniz ağzı buna örnektir.
Bu anlattıklarımın hepsi Türkçe ana başlığı altındadır. Lehçeleri ayrı bir dal olarak düşünebiliriz belki. Oğuz Türkçesi Kıpçak Türkçesi gibi daha büyük başlıklar altında da toplayabiliriz. Sonuç olarak Bir Türkiyeli de bir azerbaycanlı da bir kazak da türkçe konuşuyor yani. Farklı bir dil değil. Ama aynı Türkçeyi konuşmuyoruz.
Azerice Kazakça vesaire dediğimiz zaman sanki azeri diye farklı bir ırk, etnik köken var onların dilinden bahsediyoruz anlamı çıkıyor. Artık azerbaycan Türkleri'nin geneli de kendilerine azeri denmesini istemiyorlar. Çünkü bu tür kelimeler Türkler arasındaki bağı açmak için türetilmiş kelimeler. Rusya'nın tarih genelinde federasyon ve türevi sistemlerle devlet yönetmesinin sonucu olan kelimeler. Ülkendeki Türklerin türklük bilincini zayıflatmalısın ki onları ülkene bağlı tutabilesin. Örnek olarak Rusya'nın Azerbaycan'ın Türkiye'den öğretmen almasını, Türkiyelilerle iletişimini engellemek için 1926'da latin alfebesine geçmesi için Azerbaycanlıları teşvik etmesi verilebilir. Otuzlu yıllarda da zorla kiril alfabesi kullandırıyorlar zaten. Ben Atatürk'ün 1928'de latin alfabesine geçmesini tesadüf bulmuyorum. Azerbaycanlılarla iletişimde kalmak istemesinin bunun nedenlerinden biri olduğunu düşünüyorum.
Sonuç olarak: azeri diye bir ırk var mı? Yok. Azerice diye bir dil de olamaz o zaman. Azerbaycan bir millet, ırk ismi mi? Hayır. Bir devlet veya bir bölge ismi. azerbaycanca diye bir dil de olamaz o zaman. Azerbaycan devleti'nin anayasasına resmi dil olarak azerbaycanca yazması da bunu değiştirmez. Azerbaycanlıların konuştuğu dil Türkçedir. Ha ne Türkçesidir? Azerbaycan Türkçesi, Kafkas Türkçesi, Oğuz Türkçesi... diye gider bu. Bir yerde sınırlandırman lazım. Fonetik olarak hoş gelmeyebilir. Söylemesi okuması garip duruyor olabilir ama bu böyle yani. Daha hoş bir şey türetebilirsin, bu kabul de görebilir ama türettiğin şey azerice gibi olmamalı. İçinde mutlaka Türkçe ifadesi yer almalı. Bu kaçınılmaz çünkü konuştukları dil Türkçenin bir parçası.
Tatlım dediğim için özür dilerim. Kabaca olmuş evet.
