@34 “1. sıra kız MC'ler” demişsin ama başlıkta “adamlar” kelimesi geçiyor. :-) (“Türkçe Rapin En Abartılmış Rapçileri” desek rap-rapçi tekrarı kulak tırmalayabilir, “MC'leri” desek “Her rapçi MC değildir” diyenler çıkabilir. “İsimleri” demek uygun gibi gözükmekte :-) )
“Abartılmış” kelimesine iki farklı anlam yükleyebiliriz:
1- Kitlesi tarafından aşırı ilgi ve övgüye mazhar olmak. (İlgili rapçinin kitlesi küçük olabilir ama onun etrafında pervanelerdir, kral / kraliçe ilan ederler vs. Böyle bir kitleye sahip olan bir rapçi konumu itibarıyla “abartılmış” olmasa da bazı kalplerdeki yeri itibarıyla “abartılmış” olur. Kitlenin çoğunluğu yerine belli bir kısmı da böyle davranıyor olabilir.)
2- Türkçe rap normlarına göre ortalama denebilecek bir dinlenme rakamını geçmesine rağmen orta seviyeye anca yaklaşan işler yapmak. (Burada bir parantez açalım: Orta seviye ile ortalama / alışılmış seviye aynı şeyler değildir. Çan eğrisini düşünelim; böyle bir sistemde herkesin 80 - 90 arası not aldığı bir sınıfta 75 alan kişi düşük seviyededir [Sınavın kolay olabileceği gibi ihtimalleri es geçiyorum.]; ama diğer kişilerden bağımsız olarak değerlendirirsek 75 iyi bir nottur. Bu sebeple, rapçilerin işlerini değerlendirirken de “Benzerlerin çok var.” gibi düşüncelerle “vasat” dememek doğru olur. [Senin “vasat” nitelemen ayakları yere basan bir "vasat" nitelemesi olabilir; mevzuyu senin yorumun özelinde irdelemiyorum.])
Bayan MC'ler konusunda bazen karşılaşılan -ve senin de entry'nle bir anlamda sözcüsü olmuş bulunduğun- bir bakış açısı var: “Aynı seviyedeki pek çok erkek MC onların dinlenme rakamlarının onda birine ulaşamıyor. Kızlar kız oldukları için abartılıyor.”. Cevabım: Hayır. Erkekler çok kalabalık oldukları için, belki “en iyi”leri dinlemekten “iyi”lere bile sıra gelmeyebiliyor; ama bayanlar erkeklerden çok daha az sayıda olduğu için, bayan rapçileri de dinlemek isteyen birinin dinleme listesine orta seviyede işler üreten bayan rapçiler de rahatlıkla girebilmekte. (Bu “orta seviye” anlayışı kişiden kişiye değişebiliyor tabii; tartışmalı bir konu.) Bazı bayan rapçiler için bahis konusu ettiğin “abartılma”yı yukarıda numaralandırdığım abartılma biçimlerinden birincisi olarak alırsak, bu yorum doğru kabul edilebilir. Ama bu, abartan kişiyi bağlar ve her rapçinin kitlesinde onu abartan kişiler vardır. (Yukarıda bir arkadaş Sagopa'nın abartıldığını söylemiş mesela. Ben bu yoruma -“abartılma”yı ilk akla gelen manasıyla alırsak- katılmıyorum; ama “Ceza da kimmiş, Sagopa bin basar.” gibi bir görüş Ceza'yı gömüp Sagopa'yı yüceltmek olduğu için abartma kategorisinde değerlendirilebilir.)
İnstagram'da boy boy paylaşılan bayan MC'ler hangileri bilemiyorum. Bildiğim kadarıyla eski isimler haricinde dinlenme sayıları şu an yüksek olan isimler Rozz Kalliope ve Yase (Lil Zey'in solo parçası yok galiba, o yüzden onu katmıyorum.). Ayrıca dinlenme rakamları haricinde, kanallarının abone sayılarına da bakmak gerekir kanısındayım. (Diğer platformlara hâkim olmadığım için ben Youtube'u esas alıyorum.) Bana kalırsa abone sayısı on binlere henüz ulaşmamış bir rapçinin abartılmış bir rapçi olduğunu söyleyemeyiz. Ayrıca rapin şu anki seviyesine göre ne kadar ortalama kalırlarsa kalsınlar, popa kıyasla sanat değeri taşıyan ürünler ortaya koyuyorlarsa her zaman hak ettiklerinin gerisinde olacaklardır. (Poptan hâllice şekilde trap yapan bayan MC'leri bunun dışında tutuyorum.) Kıyaslamayı rapçi erkekler X rapçi kızlar olarak kurguladığımız için hataya düşüyoruz gibime geliyor. Şu da var: Kızlarla kızları kıyasladığımız zaman da bazılarının değerinin bilinmediği, bazılarının da abartıldığı görüşüne varabiliriz. Bazıları hakkında “Ayben'den sonraki kraliçe” gibi yorumlar yapılabiliyor mesela; bu bir abartıdır. Değer görmeme meselesine gelirsek de; örneğin ben Yase'nin ve Rozz Kalliope'nin milyon / milyona yakın dinlendiği bir yerde Rapness'ın da milyon dinlenmesini isterim. Ama Rapness dinlenmiyor, onlar dinleniyor diye de “Yase abartılıyor.” veya “Rozz abartılıyor.” demem; “Rapness hak ettiği değeri görmüyor.” derim. İlle iki taraftan birini abartılmış, diğerini hak ettiği değeri görememiş olarak nitelendirmeye gerek yok. İlle niteleyeceksek biri yerinde dursun, diğerinin abartılmış veya değer görmemiş olup olmadığına karar verelim derim ben. :-)
“Kız MC'lerin çoğu gerçekten berbat” - Kendini geliştirme aşamasında olan bir ismi “berbat” diye nitelemek çok isabetli bir yorum değil diye düşünüyorum. (Tarz olarak poptan hâllice şekilde trap icra ediyor, ses kullanma becerisi zayıf, yazdığı sözler kopya / samimiyetsiz / küfürlü / sakıncalı, kafiyeler kulak doyurmuyor vb. birkaç eleştiri devreye giriliyorsa bunu söyleyebiliriz tabii; bunda sıkıntı yok. Ama ben bazılarının “Çok kötü” dediği bazı işleri de beğenerek dinleyebiliyorum; bu sebeple örnek belirtilmeden “berbat” denince de sorguluyorum. :-) )
“Sırf cinsiyetleri kadın olduğu için bir şey diyemiyoruz.” - Kitlenin davranışını, onların tutumu dolayısıyla ilgili rapçiye “abartılmış” demeyerek sorgulayabilirsin; bunda bir sıkıntı yok. Hatta ben şarkısına yorum yazdığım bayan rapçilere “Seni aşırı övenleri ve gereksiz yere yerin dibine sokanları önemsemeden, kendini geliştirerek ilerle” diyebiliyorum. Bir bakıma -ilk şıktaki şekilde- “Abartılıyorsun” demiş oluyorum yani; ama maksadım o kişiyi eleştirmek değil, kitlenin gazına gelmemesi ve onlar “on numara” diyor diye on numara işler ortaya koyduğunu düşünmemesi için uyarmak. :-) (Bir de “cinsiyetleri kadın olmak” ibaresi sakil duruyor. “Kadın / Bayan oldukları için” desek daha iyi.)
Yeteri kadar uzattığımı düşünüyorum; meselenin kilit sorusu şu: “Kime göre, neye göre ve nasıl abartma / abartılma?”.
“Abartılmış” kelimesine iki farklı anlam yükleyebiliriz:
1- Kitlesi tarafından aşırı ilgi ve övgüye mazhar olmak. (İlgili rapçinin kitlesi küçük olabilir ama onun etrafında pervanelerdir, kral / kraliçe ilan ederler vs. Böyle bir kitleye sahip olan bir rapçi konumu itibarıyla “abartılmış” olmasa da bazı kalplerdeki yeri itibarıyla “abartılmış” olur. Kitlenin çoğunluğu yerine belli bir kısmı da böyle davranıyor olabilir.)
2- Türkçe rap normlarına göre ortalama denebilecek bir dinlenme rakamını geçmesine rağmen orta seviyeye anca yaklaşan işler yapmak. (Burada bir parantez açalım: Orta seviye ile ortalama / alışılmış seviye aynı şeyler değildir. Çan eğrisini düşünelim; böyle bir sistemde herkesin 80 - 90 arası not aldığı bir sınıfta 75 alan kişi düşük seviyededir [Sınavın kolay olabileceği gibi ihtimalleri es geçiyorum.]; ama diğer kişilerden bağımsız olarak değerlendirirsek 75 iyi bir nottur. Bu sebeple, rapçilerin işlerini değerlendirirken de “Benzerlerin çok var.” gibi düşüncelerle “vasat” dememek doğru olur. [Senin “vasat” nitelemen ayakları yere basan bir "vasat" nitelemesi olabilir; mevzuyu senin yorumun özelinde irdelemiyorum.])
Bayan MC'ler konusunda bazen karşılaşılan -ve senin de entry'nle bir anlamda sözcüsü olmuş bulunduğun- bir bakış açısı var: “Aynı seviyedeki pek çok erkek MC onların dinlenme rakamlarının onda birine ulaşamıyor. Kızlar kız oldukları için abartılıyor.”. Cevabım: Hayır. Erkekler çok kalabalık oldukları için, belki “en iyi”leri dinlemekten “iyi”lere bile sıra gelmeyebiliyor; ama bayanlar erkeklerden çok daha az sayıda olduğu için, bayan rapçileri de dinlemek isteyen birinin dinleme listesine orta seviyede işler üreten bayan rapçiler de rahatlıkla girebilmekte. (Bu “orta seviye” anlayışı kişiden kişiye değişebiliyor tabii; tartışmalı bir konu.) Bazı bayan rapçiler için bahis konusu ettiğin “abartılma”yı yukarıda numaralandırdığım abartılma biçimlerinden birincisi olarak alırsak, bu yorum doğru kabul edilebilir. Ama bu, abartan kişiyi bağlar ve her rapçinin kitlesinde onu abartan kişiler vardır. (Yukarıda bir arkadaş Sagopa'nın abartıldığını söylemiş mesela. Ben bu yoruma -“abartılma”yı ilk akla gelen manasıyla alırsak- katılmıyorum; ama “Ceza da kimmiş, Sagopa bin basar.” gibi bir görüş Ceza'yı gömüp Sagopa'yı yüceltmek olduğu için abartma kategorisinde değerlendirilebilir.)
İnstagram'da boy boy paylaşılan bayan MC'ler hangileri bilemiyorum. Bildiğim kadarıyla eski isimler haricinde dinlenme sayıları şu an yüksek olan isimler Rozz Kalliope ve Yase (Lil Zey'in solo parçası yok galiba, o yüzden onu katmıyorum.). Ayrıca dinlenme rakamları haricinde, kanallarının abone sayılarına da bakmak gerekir kanısındayım. (Diğer platformlara hâkim olmadığım için ben Youtube'u esas alıyorum.) Bana kalırsa abone sayısı on binlere henüz ulaşmamış bir rapçinin abartılmış bir rapçi olduğunu söyleyemeyiz. Ayrıca rapin şu anki seviyesine göre ne kadar ortalama kalırlarsa kalsınlar, popa kıyasla sanat değeri taşıyan ürünler ortaya koyuyorlarsa her zaman hak ettiklerinin gerisinde olacaklardır. (Poptan hâllice şekilde trap yapan bayan MC'leri bunun dışında tutuyorum.) Kıyaslamayı rapçi erkekler X rapçi kızlar olarak kurguladığımız için hataya düşüyoruz gibime geliyor. Şu da var: Kızlarla kızları kıyasladığımız zaman da bazılarının değerinin bilinmediği, bazılarının da abartıldığı görüşüne varabiliriz. Bazıları hakkında “Ayben'den sonraki kraliçe” gibi yorumlar yapılabiliyor mesela; bu bir abartıdır. Değer görmeme meselesine gelirsek de; örneğin ben Yase'nin ve Rozz Kalliope'nin milyon / milyona yakın dinlendiği bir yerde Rapness'ın da milyon dinlenmesini isterim. Ama Rapness dinlenmiyor, onlar dinleniyor diye de “Yase abartılıyor.” veya “Rozz abartılıyor.” demem; “Rapness hak ettiği değeri görmüyor.” derim. İlle iki taraftan birini abartılmış, diğerini hak ettiği değeri görememiş olarak nitelendirmeye gerek yok. İlle niteleyeceksek biri yerinde dursun, diğerinin abartılmış veya değer görmemiş olup olmadığına karar verelim derim ben. :-)
“Kız MC'lerin çoğu gerçekten berbat” - Kendini geliştirme aşamasında olan bir ismi “berbat” diye nitelemek çok isabetli bir yorum değil diye düşünüyorum. (Tarz olarak poptan hâllice şekilde trap icra ediyor, ses kullanma becerisi zayıf, yazdığı sözler kopya / samimiyetsiz / küfürlü / sakıncalı, kafiyeler kulak doyurmuyor vb. birkaç eleştiri devreye giriliyorsa bunu söyleyebiliriz tabii; bunda sıkıntı yok. Ama ben bazılarının “Çok kötü” dediği bazı işleri de beğenerek dinleyebiliyorum; bu sebeple örnek belirtilmeden “berbat” denince de sorguluyorum. :-) )
“Sırf cinsiyetleri kadın olduğu için bir şey diyemiyoruz.” - Kitlenin davranışını, onların tutumu dolayısıyla ilgili rapçiye “abartılmış” demeyerek sorgulayabilirsin; bunda bir sıkıntı yok. Hatta ben şarkısına yorum yazdığım bayan rapçilere “Seni aşırı övenleri ve gereksiz yere yerin dibine sokanları önemsemeden, kendini geliştirerek ilerle” diyebiliyorum. Bir bakıma -ilk şıktaki şekilde- “Abartılıyorsun” demiş oluyorum yani; ama maksadım o kişiyi eleştirmek değil, kitlenin gazına gelmemesi ve onlar “on numara” diyor diye on numara işler ortaya koyduğunu düşünmemesi için uyarmak. :-) (Bir de “cinsiyetleri kadın olmak” ibaresi sakil duruyor. “Kadın / Bayan oldukları için” desek daha iyi.)
Yeteri kadar uzattığımı düşünüyorum; meselenin kilit sorusu şu: “Kime göre, neye göre ve nasıl abartma / abartılma?”.
