@5298 Açıklama için teşekkür ederim. :-) Evet; yukarıda bir “Ben ne diyo'm sen ne diyo'n” durumu oluştu; bunda büyük pay benim diyebilirim. :-) Aslında ciddi tartışılacak bir konu da yoktu ortada; ama konu gelişsin diye bir şeyler yazma ihtiyacı hissettim. Arkadaş “Çin astrolojisi diye bir şey yok” dediği zaman “Ben işin orasında değilim; maksat ejderha burcu diye bir burcun var olduğunu söylemekti.” gibi bir cümleyle konuyu kapatma şansım da vardı. Ama konuyu geliştirmek -gereksiz dallanıp budaklanma riski yaratsa da- bazen faydalı oluyor. :-)
Yukarıda düştüğüm hatadan hareket ederek tartışmada kaçınılması gereken -çoğu zaman birbiriyle bağlantılı- üç tavrı belirteyim:
1- Karşıdakinin ne dediğine tam odaklanmaksızın cevap yetiştirmeye çalışmak: Bunun toplumumuzda ne kadar sık görüldüğünü hatırlatmaya gerek yok. Tartışmayı geliştirmek yerine gereksiz münakaşaya eviren bir tavır.
2- Algıda seçicilik yapmak: Arkadaş “özgür sanat” (veya “serbest sanat”) diye bir terim kullanmış. Ben ise astroloji ve sanat kelimelerini yan yana gördüğüm için bu noktaya odaklanarak bir cevap yazdım. Verdiğim cevap baktığım açıya göre doğru sayılabilir ama arkadaş başka bir şeyden bahsediyormuş. :-) Algıda seçicilik yapıp konuyu başka tarafa çektiğimiz zaman da -çektiğimiz taraftan haklı olsak bile- karşımızdaki kişi “Ben ne diyo'm sen ne diyo'n?” ya da “Sen benim ne kastettiğimi tam anlayamadın; sana uzak bir konu galiba. Boş verelim.” gibi söylemlerle bizim söylediklerimizi itibarsızlaştırabilir. :-)
3- Konuyu başka tarafa çekmek: Yukarıda bahsettiğim gibi, özellikle algıda seçicilik ile birleşince kişiyi tartışmada zor durumda bırakır. Kaçamak cevaplar vermeye yol açabilir. Ama her zaman sakıncalı bir yöntem değildir. Bir satranç oyununda oyunun tıkandığını düşünelim. Aksiyon oluşturacak bir pozisyon yok; sadece boş boş şah çekmeye veya hamle olsun diye hamle yapmaya odaklanıldığı bir durum var diyelim. Taraflardan biri oyunu açacak bir hamle yapmak zorundadır; bunun için belki bir veya iki taş feda etmesi gerekir. Bu, kısa vadede zarar getirse de oyunu geliştirir. Tartışmada da bir konu üzerinde boş boş zıtlaşılacağına farklı bir bakış açısı geliştirmeye çalışmak -konudan sapılması riskini doğursa da- tartışmayı geliştirmeye yarayabilir. Bu tür bir platformda tartışmak da okuyanlara fayda sağlaması açısından önemlidir; yoksa boş boş zıtlaşmanın bir âlemi yok. :-)
Bir tartışmada uygulanan taktiklerin ne derece doğru / mantıklı olduğuna dair bir hiyerarşi var: “Anlaşmazlık hiyerarşisi”. (Bilgi için bkz. suphecimelekblog.wordpress.com/2009/05/25/anlasmazlik-hiyerarsisi/) Burada bahsedilenler haricinde, tartışmada başvurulan bazı yanlış yollara da şu videoda değinilmiş: www.youtube.com/watch?v=BwNE2rGCkwI (Videoda sadece bu konu işlenmiyor; ama ilk işlenen konu bu.) Videoda bahsedilen yanlış tavırlar da şunlar:
1- “Ne diyo'n ki sen? Dediklerinden bir şey anlamadım. Boş beleş konuşuyo'n.” türü argümanlarla sataşmaya başvurma.
2/A- Terimsel ifadeler kullanarak ve uzun yazarak, tartışılan konu hakkında yeterli düzeyde -ve karşıdakinden fazla- bilgili olduğunu göstermeye çalışıp, dişe dokunur bir şey söyleyememe.
2/B- Kabul görmüş adamların ismine / fikirlerine sığınarak kendini haklı çıkarmaya çalışma.
2/C- Temelde aynı şeyi savunduğu hâlde, karşıdaki kişiyi pek sevmediği için veya onu haksız çıkarmak için onun söylediği şeyleri farklı veya dolambaçlı şekillerde söyleyip, sonunda lafı “Dediklerine katılmıyorum”a getirme.
Tartışmalarda türlü hatalara düşebiliyoruz; en temel hatalar da tartışmanın anlamsız olduğu konularda (Örneğin "zevkler ve renkler") tartışma açmak ve herhangi bir tartışmadan fayda sağlamak yerine kendimizi haklı çıkarmaya odaklı davranmak. Böyle olunca diğer hatalar da kendiliğinden geliyor, domino taşı gibi.
Not: Old school pesimist beat sever arkadaşımız şakayla karışık "Ne bu tantana?" demiş. Aslında tantanalık bir durum yok; sadece konuyu geliştirmeye çalıştım. Yan yollara sapınca biraz anlamsızlaştı. :-) 650 Gayme Maaş arkadaşımız da birini eleştirmiş; tartışmanın akabinde böyle bir yorum yazdığı için işkillendim "Acaba beni mi kastetti?" diye. Rahatsızlık verdiysem kusuruma bakmayın. :-)
Yukarıda düştüğüm hatadan hareket ederek tartışmada kaçınılması gereken -çoğu zaman birbiriyle bağlantılı- üç tavrı belirteyim:
1- Karşıdakinin ne dediğine tam odaklanmaksızın cevap yetiştirmeye çalışmak: Bunun toplumumuzda ne kadar sık görüldüğünü hatırlatmaya gerek yok. Tartışmayı geliştirmek yerine gereksiz münakaşaya eviren bir tavır.
2- Algıda seçicilik yapmak: Arkadaş “özgür sanat” (veya “serbest sanat”) diye bir terim kullanmış. Ben ise astroloji ve sanat kelimelerini yan yana gördüğüm için bu noktaya odaklanarak bir cevap yazdım. Verdiğim cevap baktığım açıya göre doğru sayılabilir ama arkadaş başka bir şeyden bahsediyormuş. :-) Algıda seçicilik yapıp konuyu başka tarafa çektiğimiz zaman da -çektiğimiz taraftan haklı olsak bile- karşımızdaki kişi “Ben ne diyo'm sen ne diyo'n?” ya da “Sen benim ne kastettiğimi tam anlayamadın; sana uzak bir konu galiba. Boş verelim.” gibi söylemlerle bizim söylediklerimizi itibarsızlaştırabilir. :-)
3- Konuyu başka tarafa çekmek: Yukarıda bahsettiğim gibi, özellikle algıda seçicilik ile birleşince kişiyi tartışmada zor durumda bırakır. Kaçamak cevaplar vermeye yol açabilir. Ama her zaman sakıncalı bir yöntem değildir. Bir satranç oyununda oyunun tıkandığını düşünelim. Aksiyon oluşturacak bir pozisyon yok; sadece boş boş şah çekmeye veya hamle olsun diye hamle yapmaya odaklanıldığı bir durum var diyelim. Taraflardan biri oyunu açacak bir hamle yapmak zorundadır; bunun için belki bir veya iki taş feda etmesi gerekir. Bu, kısa vadede zarar getirse de oyunu geliştirir. Tartışmada da bir konu üzerinde boş boş zıtlaşılacağına farklı bir bakış açısı geliştirmeye çalışmak -konudan sapılması riskini doğursa da- tartışmayı geliştirmeye yarayabilir. Bu tür bir platformda tartışmak da okuyanlara fayda sağlaması açısından önemlidir; yoksa boş boş zıtlaşmanın bir âlemi yok. :-)
Bir tartışmada uygulanan taktiklerin ne derece doğru / mantıklı olduğuna dair bir hiyerarşi var: “Anlaşmazlık hiyerarşisi”. (Bilgi için bkz. suphecimelekblog.wordpress.com/2009/05/25/anlasmazlik-hiyerarsisi/) Burada bahsedilenler haricinde, tartışmada başvurulan bazı yanlış yollara da şu videoda değinilmiş: www.youtube.com/watch?v=BwNE2rGCkwI (Videoda sadece bu konu işlenmiyor; ama ilk işlenen konu bu.) Videoda bahsedilen yanlış tavırlar da şunlar:
1- “Ne diyo'n ki sen? Dediklerinden bir şey anlamadım. Boş beleş konuşuyo'n.” türü argümanlarla sataşmaya başvurma.
2/A- Terimsel ifadeler kullanarak ve uzun yazarak, tartışılan konu hakkında yeterli düzeyde -ve karşıdakinden fazla- bilgili olduğunu göstermeye çalışıp, dişe dokunur bir şey söyleyememe.
2/B- Kabul görmüş adamların ismine / fikirlerine sığınarak kendini haklı çıkarmaya çalışma.
2/C- Temelde aynı şeyi savunduğu hâlde, karşıdaki kişiyi pek sevmediği için veya onu haksız çıkarmak için onun söylediği şeyleri farklı veya dolambaçlı şekillerde söyleyip, sonunda lafı “Dediklerine katılmıyorum”a getirme.
Tartışmalarda türlü hatalara düşebiliyoruz; en temel hatalar da tartışmanın anlamsız olduğu konularda (Örneğin "zevkler ve renkler") tartışma açmak ve herhangi bir tartışmadan fayda sağlamak yerine kendimizi haklı çıkarmaya odaklı davranmak. Böyle olunca diğer hatalar da kendiliğinden geliyor, domino taşı gibi.
Not: Old school pesimist beat sever arkadaşımız şakayla karışık "Ne bu tantana?" demiş. Aslında tantanalık bir durum yok; sadece konuyu geliştirmeye çalıştım. Yan yollara sapınca biraz anlamsızlaştı. :-) 650 Gayme Maaş arkadaşımız da birini eleştirmiş; tartışmanın akabinde böyle bir yorum yazdığı için işkillendim "Acaba beni mi kastetti?" diye. Rahatsızlık verdiysem kusuruma bakmayın. :-)
